W związku z niedawno rozpoczętym Pucharem Azji naszym kolejnym przystankiem w piłkarskiej podróży będzie Iran, państwo położone na Bliskim Wschodzie. Kraj ten błędnie kojarzy się przeciętnemu Europejczykowi tylko z bronią atomową bądź ulicznymi protestami. W rzeczywistości sytuacja wygląda inaczej. Iran ma do zaoferowania wiele pięknych zabytków, a piłka nożna jest w nim bardzo popularna.
Drużyna narodowa
Reprezentacja Iranu jest jednym z najsilniejszych zespołów w Azji. W latach 2014-2018 zajmowali najwyższą lokatę w rankingu FIFA ze wszystkich azjatyckich drużyn, co stanowi rekord. Obecnie zajmują tam 29 miejsce. Iran regularnie kwalifikuje się do mistrzostw świata, a w Pucharze Azji zawsze są jednymi z faworytów do wygrania całego turnieju. Do największych sukcesów tej kadry należy trzykrotne wygranie Pucharu Azji w latach 1968,1972 oraz 1976. Na ostatnim mundialu, mimo braku awansu z grupy, spisali się bardzo dobrze. Wygrana z Marokiem, zatrzymanie Portugalii oraz walka o wyjście z grupy do ostatnich minut sprawiły, że reprezentacja Iranu podbiła serca kibiców z całego świata. To co wyróżnia tę kadrę na tle międzynarodowym to waleczność. Irańczycy są na ogół wielkimi patriotami i na boisku zawsze wypruwają sobie żyły dla drużyny narodowej.
Iran może się pochwalić kilkoma zawodnikami, którzy przekroczyli 100 występów w kadrze narodowej. Są to Ali Daei, Ali Karimi, Jalal Hosseini, Mehdi Mahdavikia, Andranik Teymourian oraz Ehsan Hajsafi (to jedyny zawodnik z wymienionych, który do tej pory gra w reprezentacji). Jednak największym rekordzistą pod względem występów w drużynie Iranu jest były piłkarz Osasuny Javad Nekounam. Środkowy pomocnik w ciągu 15 lat zaliczył 151 występów dla reprezentacji. Dzisiaj największymi gwiazdami kadry zwanej również jako Team Melli są Alireza Jahanbakhsh (Brighton), Sardar Azmoun (Rubin Kazań), Ehsan Hajsafi (Tractor Sazi) bądź Karim Ansarifad (Nottingham Forest).
Zobacz także: Dwóch reprezentantów Polski może trafić do ligi rosyjskiej
Do najważniejszych rywalizacji reprezentacji Iranu można zaliczyć mecze z Koreą Południową, Arabią Saudyjską oraz Irakiem. Na szczególną uwagę zasługują potyczki z dwoma ostatnimi rywalami. Rywalizacje te mają bowiem podłoże polityczne. Mecze Iranu z Arabią Saudyjską zajęły dziesiąte miejsce w rankingu najgroźniejszych spotkań o podłożu politycznym. Natomiast rywalizacja pomiędzy Irakiem a Iranem jest jeszcze bardziej napięta. Mecze pomiędzy tymi dwoma zespołami bardziej przypominają polowanie na kości niż piłkę nożną. Obydwa kraje mają wspólną, bardzo długą historię, a podczas rządów Saddama Hussaina prowadziły ze sobą wojnę. Ich relacje pogorszyły się jeszcze bardziej podczas Pucharu Azji w 2015 roku. Wtedy to reprezentacja Iraku wyeliminowała Iran w bardzo kontrowersyjnych okolicznościach. Działacze Iranu wysłali pismo do AFC , w którym oskarżyli jednego z piłkarzy przeciwnej drużyny o stosowanie dopingu. Ponadto zażądali wyeliminowania reprezentacji Iraku z dalszej części turnieju. Prośbę odrzucono, a stosunki między krajami stały się jeszcze gorsze. Co ciekawe, Irak i Iran trafiły do tej samej grupy podczas aktualnie rozgrywanego Pucharu Azji.
Rozgrywki klubowe
Piłka nożna jest bardzo popularna w całym Iranie. Wielu Irańczyków chętnie kopie futbolówkę rekreacyjnie na boiskach, w szkołach czy na ulicach, a na mecze rodzimej ligi bardzo licznie przychodzą kibice. Pierwsza liga irańska (Persian Gulf Pro League) jest jedną z najsilniejszych w całej Azji. Od 2013 roku liczy ona 16 zespołów. Zwycięzca oraz drużyna z drugiego miejsca mają zapewniony awans do azjatyckiej ligi mistrzów, a klub który zajmie trzecie miejsce gra w eliminacjach. Najbardziej utytułowanym zespołem w historii rozgrywek klubowych w Iranie jest Persepolis z 11 tytułami na koncie. Do największych spotkań derbowych zaliczają się przede wszystkim mecze Persepolis z Esteghlal, uznawane za jedne z najważniejszych w Azji. Obydwa kluby swoją siedzibę mają w stolicy kraju Teheranie. Historia derbów Teheranu (z perskiego Shahrāvard-e Tehrān albo Shahrāvard-e Sorkhābi) swój początek miała jeszcze w 1968 roku. Z czasem spotkania derbowe nabierały większego znaczenia, a stosunki pomiędzy kibicami stawały się coraz gorsze. We wczesnych latach 70. kibice Persepolis reprezentowali głównie klasę robotniczą, w odróżnieniu od fanów Esteghlal, których większością byli ludzie z zamożnych rodzin. W związku z tym podczas meczów często dochodziło do zamieszek. Na chwilę obecną w rywalizacji przewodzi Eteghlal z 26 wygranymi derbowymi spotkaniami.
Zobacz także: Dookoła świata – Liechtenstein
Irańskie drużyny bardzo dobrze radzą sobie także w azjatyckiej lidze mistrzów. Największe sukcesy odnosiły oczywiście drużyny Persepolisu oraz Esteghlalu. Obydwie drużyny regularnie grają w lidze mistrzów i zazwyczaj udaje im się daleko zajść. Esteghlal w tej dziedzinie może pochwalić się większymi sukcesami, ponieważ dwukrotnie udawało im się zdobywać trofeum najlepszego klubu w Azji w latach 1970 oraz 1991. Kilkukrotnie także zajmowali drugie i trzecie miejsce. W azjatyckiej lidze mistrzów regularnie grają również inne irańskie drużyny takie jak Zob Ahan Esfahan czy Tractor Sazi.
Ciekawostki
– W 2006 roku reprezentacja Iranu została zawieszona przez FIFA na miesiąc za ingerencję polityków w funkcjonowanie związku piłkarskiego.
– Podczas meczu eliminacyjnego do mistrzostw świata z Koreą w 2009 roku kilku piłkarzy Iranu nosiło zielone opaski. W ten sposób okazali poparcie dla „Zielonego Ruchu” podczas zamieszek w czasie wyborów prezydenckich. Zawodnicy zostali zawieszeni przez federację, jednak po interwencji FIFA większość z nich wróciła do kadry.
– Pod koniec 2017 roku Masoud Shojaei oraz Ehsan Hajsafi zostali wyrzuceni z kadry, ponieważ zagrali w meczu z izraelskim klubem. Takie sytuacje są kategorycznie zabronione przez FIFA i reprezentacji groziło nawet wykluczenie z Mistrzostw Świata w Rosji. Ostatecznie jednak zawodnicy wrócili do drużyny narodowej i wszystko rozeszło się „po kościach”.
– Podczas mundialu w Rosji kobiety w Iranie po raz pierwszy w historii mogły obejrzeć mecz na stadionie. Zostały one wpuszczone na obiekty Azadi i Tachti, gdzie obejrzały mecz przeciwko Hiszpanii razem z mężczyznami.
– Po mundialu w Rosji jedna z największych gwiazd obecnej kadry Iranu Sardar Azmoun zakończył karierę reprezentacyjną z powodu obelg i wyzwisk jakie leciały w kierunku jego i jego matki. Niedługo potem napastnik wrócił jednak do zespołu.
– Obecny szkoleniowiec Iranu Carlos Queiroz zasłynął z powoływania do reprezentacji irańskich piłkarzy urodzonych poza granicami kraju. Nigdy wcześniej w historii tego państwa nie miało to miejsca.
